Afgelopen vrijdag ben ik met een collega naar de conferentie Close Reading van Expertis in Bunnik geweest. Afgelopen april ben ik met dezelfde collega geweest en toen waren er nog zoveel workshops die we wilden volgen dat we nu dus weer mochten. In mijn blog lees je wat ik die dag allemaal heb gehoord.
Close Reading is een verdiepende manier van begrijpend lezen waarbij de inhoud van een complexe tekst centraal staat en kinderen op een actieve manier aan de slag gaan met de tekst. Herlezen, aantekeningen maken, samenvatten, monitoren, samenwerken, redeneren, discussiëren, en reflecteren zijn belangrijke vaardigheden die hierbij centraal staan.
De afgelopen jaren waren mijn leerlingen niet bepaald gelukkig met het vak begrijpend lezen. Een hoop gezucht en gesteun als ik aankondigde dat we door gingen naar begrijpend lezen. De teksten waren saai, de vragen waren stom en de inzet was minimaal. Betrokkenheid wist ik zo goed als niet te creëren. Tot ik las over Close Reading en dit eens ging uitproberen in mijn klas: “dit was echt een toffe les!”, “Hier heb ik veel van geleerd!”, “Het is helemaal niet erg om deze tekst drie keer te moeten lezen!” en zo kan ik nog wel meer reacties vertellen die ik in mijn klas hoorde.
Voordat ik mijn lessen kan geven, moet ik eerst op zoek naar een geschikte tekst. Ik vind het heel belangrijk om de verschillende vakken met elkaar te verbinden. Vaak sluit de gekozen tekst dan ook aan op mijn taalthema of op het thema wereldoriëntatie. Deze tekst vind ik in informatieve boeken, in tijdschriften, in kranten of in leesboeken. Ik probeer hierin te variëren, maar merk wel dat ik informatieve boeken het prettigst vind.
Elke sessie beginnen we met het lezen van de tekst. Daarna geef ik de les volgens het EDI principe: ik doe het voor, wij doen het samen, jullie doen het samen. De eerste vraag doe ik dus voor, de tweede vraag doen we samen en de derde vraag en verder doen ze in twee- of drietallen. Wat ik heel belangrijk vind in deze fase van de les is dat ik meerdere groepjes antwoorden laat geven en de kinderen met elkaar over de antwoorden laat discussiëren. Het belangrijkste aan een antwoord is dat ik het bewijs in de tekst moet kunnen vinden, dus geen “ik heb op gezien dat…” of iets dergelijks.
Bij sessie 1 richt je je op algemene begripsvragen, tijdens sessie 2 richt je je op vragen over de belangrijkste details, woordenschat en tekststructuur en tijdens sessie 3 stel je vragen over de bedoeling van de schrijver en stel je vragen over opinies, argumenten en leg je verbanden met andere teksten.
De dag begon met een lezing: Close Reading in alle vakgebieden om de vakspecifieke leesvaardigheid te stimuleren. Tijdens deze lezing werd benadrukt dat Close Reading geen methode is, maar een aanpak waarbij het gaat om:
De volgende redenen werden genoemd om Close Reading in te zetten bij verschillende vakgebieden:
Waar let je op bij het selecteren van een geschikt boek of een geschikte tekst? Een goede tekst geeft veel mogelijkheden om leerlingen te laten oefenen met vaardigheden om tot dieper tekstbegrip te komen.
Kwantitatieve aspecten waar je op moet letten bij het kiezen van een tekst:
Kwalitatieve aspecten waar je op moet letten bij het kiezen van een tekst:
Dit is een variant op close reading waarbij de illustraties centraal staan. Illustraties ondersteunen of vervangen dan zelfs de tekst. Soms vertellen de illustraties een eigen verhaal, vol onverwachte verrassingen en inzichten. Met behulp van een aantal gerichte vragen kan kijken en genieten zich dan verdiepen tot zien en begrijpen. De boeken van Charlotte Dematons lenen zich hier heel goed voor en zijn zelfs voor de bovenbouw nog een feest der herkenning om in te kijken.
Een instructietekst is een tekst die hulp biedt bij het uitvoeren van een taak. Denk aan recepten, een gebruiksaanwijzing, handleidingen etc.
Een hele leuke tip die we kregen was om de handleiding van een spelletje te nemen als tekst (bijvoorbeeld het spel Uno) en deze dan helemaal uitpluizen en als afsluiting (sessie 3) dit spel in groepjes in de klas spelen. Hebben de kinderen de handleiding begrepen en kunnen ze de spelregels toepassen? Handleidingen van spelletjes kun je vinden op www.gebruikershandleiding.com
In principe is het niet nodig om te differentiëren bij Close Reading. Vaak is het zo dat de sterke leerlingen uit zichzelf al veel dieper de tekst in duiken en bij zwakke leerlingen model je meer als leerkracht.
Verder zie je dat in de sessies de taxonomie van Bloom ook wordt toegepast. In je vraagkeuze kun je hier natuurlijk ook rekening mee houden.
Wat ik wel doe is dat tijdens mijn sessies is dat zwakke leerlingen maar 3 kenmerken of 3 gevolgen hoeven te zoeken en te benoemen en dat de sterke leerlingen er 5 moeten vinden in de tekst.
Ook kun je zwakke leerlingen een voorsprong geven door een stukje pre-teaching.
Als laatste wil ik je nog een tip geven: vormgevers.
Vormgevers zijn organizers die je perfect kunt inzetten tijdens je lessen Close Reading. Ik maak zelf graag gebruik van Venn-diagrammen, gebeurteniskettingen, stroomdiagrammen etc. Het helpt de leerlingen om de tekst beter te begrijpen en alle informatie goed te ordenen. Meer informatie en uitleg vind je hier: natuurlijk leren.
Ook heb ik ze allemaal verzameld op mijn Pinterest bord: vormgevers.
Volg je mij al op sociale media? Doe dat snel, want…. binnenkort komt er een winactie op mijn Instagram en Facebook waarbij ik het boek Close Reading verloot.
Juf Joanne
Parkweg 11
4461 SG Goes
Om je de beste ervaring te kunnen geven maken wij gebruik van Cookies. Door het gebruiken van onze website ga je hier automatisch mee akkoord. Wil je meer informatie? Klik dan hier.
2 reacties
Beste Joanne,
Ik zag het artikel over Conferentie Close Reading. Binnenkort wil ik aan de slag met het grote rijksmuseum boek, ik zag in dit artikel een plaat voorbij komen met een venndiagram. Kun je mij uitleggen wat er bij deze les is gedaan en hoe ze het venndiagram hebben toegepast?
Groeten
Francisca
Hoi Francisca,
Ik heb de tekst “de les” uit het grote rijksmuseumboek gebruikt en bij sessie 2 hebben we een Venn-diagram gevuld met de verschillen en overeenkomsten tussen vroeger en nu in de tekst. In de linkercirkel vul je dan zaken in specifiek van vroeger, in de rechtercirkel specifiek zaken van nu en in het overlappende deel vul je de overeenkomsten in. Zo zien de leerlingen mooi in een schema de verschillen en overeenkomsten. Ik maak vaak gebruik van een Venn-diagram. Ik vind het een hele mooie vormgever. Aan het begin van het schooljaar hebben de leerlingen in tweetallen een Venn-diagram met overeenkomsten en verschillen tussen henzelf gemaakt. Daar kwamen hele mooie gesprekken uit voort! Ik hoop dat ik het duidelijk heb uitgelegd zo.
Groeten, Joanne