Waarom een blog over leesbevordering in de klas? Heb jij enige tijd geleden die uitzending van Zondag met Lubach gezien over begrijpend lezen? Daarin stond hij eerst uitgebreid stil bij het leesplezier van 15-jarigen. Ongeveer 25% van de 15-jarigen in Nederland heeft een onvoldoende leesniveau en dreigt daardoor als laaggeletterde van de middelbare school te gaan. Hij beweert dat dit vooral komt door het vak begrijpend lezen en hij vindt dat het belangrijker is dat leerlingen lekker lezen in plaats van bezig te moeten zijn met signaalwoorden en verwijswoorden.
Begrijpend lezen
Nu wil ik in dit blog geen boom opgaan zetten over begrijpend lezen. Zelf werk ik niet met een methode begrijpend lezen, maar werk ik volgens de principes van Close Reading. Ik zoek teksten die passen bij thema’s die ik op dat moment in de klas behandel. Dat kunnen thema’s uit de taalmethode zijn of uit de methode voor wereldoriëntatie. Ik merk dat dit in mijn groepen veel beter aanslaat dan toen ik vroeger braaf de lessen uit de begrijpend lezen methode gaf.
Hoe zit het dan met het lezen in de vrije tijd?
Vandaag de dag hebben kinderen het veel drukker dan vroeger. BSO, sport, speelafspraakjes, hobby’s en ontspanning als TV kijken, gamen of een spelletje op je telefoon. Er is heel veel keuze. Daarnaast dacht ik zijn er vast veel minder kinderen lid van de bibliotheek dan vroeger, maar daar had ik het mis! Dit is de afgelopen jaren met zo’n 10% toegenomen tot ongeveer 68%. Dit is grotendeels te verklaren door de intensieve samenwerking die is ingezet tussen bibliotheken en basisscholen. Op veel scholen wordt er nu gewerkt met “de Bibliotheek op school”. Daarnaast is er het concept “Boekstart” voor kinderen die nog niet op de basisschool zitten. Verder zocht ik nog naar informatie over hoeveel en hoe lang kinderen lezen per week en toen stuitte ik op een interessant stuk van de leesmonitor waaruit blijkt dat leerlingen steeds minder gaan lezen naarmate ze ouder worden.
Leesbevordering in de klas
Sinds dit schooljaar ben ik leescoördinator voor de bovenbouw en momenteel volg ik de cursus Open Boek. Deze wordt gegeven via mijn plaatselijke bibliotheek. Het doel van deze cursus is dat ik een leesplan schrijf voor de bovenbouw, maar nu worden we eerst ondergedompeld in de wereld van het lezen en de leesbevordering. Maar wat is dat dan leesbevordering? Jos Walta, de auteur van het handboek Open Boek omschrijft het als volgt: “Leesbevordering is het stimuleren van lezen door het aanbieden van en werken met kinderboeken.”
Waarom is het verstandig aan leesbevordering in de klas te doen?
- Lezen is bevorderlijk voor de taalvaardigheid (op alle gebieden: woordenschat, spelling, schriftelijke en mondelinge uitdrukkingsvaardigheid).
- Lezen is stimulerend voor het inlevingsvermogen en ontwikkelt de fantasie.
- Lezen ontwikkelt het esthetisch gevoel, door o.a. het bekijken van mooie illustraties en het lezen van poëtische, beeldende taal.
- Lezen ontwikkelt de kennis en het inzicht omtrent jezelf, de medemens en de omringende wereld.
- Lezen laat je deelnemen en kennisnemen aan ‘cultuur’.
- Lezen biedt spanning en/of ontspanning en daarmee dus veel plezier!
“Het aanbod van kinderboeken is tegenwoordig uitgesproken groot. Kinderboeken bestaan in vele soorten: strips, gedichtenbundels, prentenboeken, verhalen en informatieve boeken. Er valt veel te beleven en te ontdekken. Het contact tussen kinderen en boeken komt niet altijd vanzelf tot stand. Het is essentieel dat volwassenen goed de weg weten in de wereld van het kinderboek.”, valt te lezen op de achterkant van het boek “de wereld van het kinderboek”.
Enkele tips voor in de klas
Maar hoe pak je dat dan aan in de klas?
- Lees voor!
- Zorg voor een gevarieerd aanbod in je klas. Maak bespreekbaar in je school dat er jaarlijks geld beschikbaar moet zijn voor nieuwe boeken en/of haal boeken bij de bibliotheek.
- Voer leesgesprekken met kinderen en kom zo te weten welke boeken ze leuk vinden.
- Verplicht ze niet boeken te lezen van hun AVI niveau, maar naar hun interesse. LeesPLEZIER staat voorop.
- Maak tijd vrij voor “vrij lezen” op je rooster. Liefst meerdere keren per week.
- Houd een kringgesprek met de kinderen en laat ze vertellen over het boek dat ze aan het lezen zijn of net gelezen hebben.
- Introduceer een nieuw boek in je klas door de achterflap voor te lezen en een aantal bladzijdes voor te lezen.
- Zet eens een luisterboek op!
- Laat zien dat jij het leuk en belangrijk vindt, dan volgen (bijna) alle kinderen vanzelf.