Enkele weken geleden mocht ik het boek “Coöperatieve werkvormen voor elke groep en ieder vak” ontvangen. Binnen mijn scholengroep staat boeiend onderwijs hoog in het vaandel. Een van de pijlers van boeiend onderwijs zijn coöperatieve werkvormen. Deze zet ik dan ook dagelijks in wel een keer in. Daarom was ik erg blij met dit mooie boek.
Wat zijn coöperatieve werkvormen?
Coöperatieve werkvormen zijn vaste didactische structuren die ontworpen zijn om leerlingen te laten samenwerken en hun betrokkenheid te vergroten. Structuren bestaan uit een reeks herhaalbare stappen die beschrijven hoe leerlingen met elkaar praten over de lesstof. Ze kunnen gebruikt worden voor allerlei onderwerpen en op allerlei niveaus. Dat maakt van de structuren zo’n krachtig middel. Als je één nieuwe structuur hebt aangeleerd, kun je die op allerlei manieren gebruiken om de betrokkenheid van leerlingen te vergroten.
Het boek “Coöperatieve werkvormen voor elke groep en ieder vak”
Zoals ik gewend ben van Bazalt educatieve uitgaven is het een dik, groot en kleurrijk boek. Het boek is geschikt voor het PO en VO/MBO. In het boek worden 59 structuren behandeld. Sommigen bekend en anderen wat minder bekend. Ik vind het ook erg prettig dat voorin het boek een matrix is opgenomen waar je kunt zien welke werkvormen voor welk doel van je les geschikt zijn. Wil je jouw leerlingen informatie laten uitwisselen of draait het nog om de beheersing van de lesstof? In de matrix kun je dit makkelijk terugzien.
Structuur in het boek “Coöperatieve werkvormen voor elke groep en ieder vak”
Coöperatieve werkvormen worden ook wel structuren genoemd. In het boek zijn 28 hoofdstructuren te vinden en 31 aanverwante structuren. De hoofdstructuren worden steeds op dezelfde manier gepresenteerd. Eerst wordt een samenvatting van die structuur gegeven. Zo krijg je in één oogopslag een idee van het grote plaatje. De samenvatting maakt het ook makkelijk om de juiste structuur te vinden of om je kennis snel op te frissen. Daarna wordt beschreven hoe de structuur werkt. De stap-voor-stapuitleg is ook heel handig.
Bij de structuren krijg je ook praktische tips per bouw of suggesties hoe je het bij bepaalde vakken kunt inzetten.
Tot slot vind je bij enkele structuren ook opdrachtbladen. Denk aan voorbeeldactiviteiten of sjablonen die je kunt gebruiken bij jouw eigen activiteiten.
Op deze foto zie je leerlingen bezig met de coöperatieve werkvorm “vraag en ruil”. Zo oefenden we nog even met de spreekwoorden en hun betekenissen. Deze werkvorm is één van de 59 structuren uit het boek.
Waarom coöperatieve werkvormen?
Ik vind het heel belangrijk dat mijn leerlingen elke dag opnieuw betrokken worden bij mijn lessen. Ik merk door het inzetten van coöperatieve werkvormen dat mijn leerlingen gemotiveerder zijn om te leren. Op deze manier zijn ze tijdens de les aan het bewegen, communiceren en verwerken ze informatie. Mijn leerlingen hebben er behoefte aan dat ze leren te onthouden door te doen. Ik zie ze tijdens de opdrachten contact maken met elkaar, elkaar coachen en elkaar stimuleren om net dat beetje verder te gaan dan ze zelf voor ogen hielden aan het begin van de dag.
Doel + inhoud + structuur = activiteit
Het doel en de inhoud van de les bepalen de structuurkeuze. Dit is het uitgangspunt bij het werken met coöperatieve werkvormen: niet de werkvorm staat voorop, maar het doel van de les! De werkvorm is een krachtig middel om in te zetten om het lesdoel te bereiken. Dit boek is een handig hulpmiddel bij het maken van die keuze, want bij alle structuren staan de functies vermeld. Ook de reeks van voorbeelden die erbij staan, vergemakkelijken het maken van een keuze voor een coöperatieve werkvorm bij een les.
Mijn mening over het boek “Coöperatieve werkvormen voor elke groep en ieder vak”
Ik vind het een prettig te lezen boek waar ik heel veel inspiratie uit haal. Wat ik er met name zo prettig aan vind is dat je zoveel ideeën bij de structuren krijgt. De ideeën zijn geordend in onderbouw, bovenbouw en voortgezet onderwijs. Vaak hoor ik van kleuterjuffen dat ze coöperatieve werkvormen lastig vinden in te zetten bij kleuters, maar ook zij krijgen tal van voorbeelden.
Ben jij nu (net als ik) ook enthousiast geworden?
Meer informatie over het boek vind je hier: coöperatieve werkvormen voor elke groep en ieder vak.
Je kunt daar ook een deel van het boek inzien.
Daarnaast organiseer ik van 23 tot en met 27 maart een challenge “coöperatieve werkvormen”. Elke dag een andere coöperatieve werkvorm inzetten bij steeds een andere les. Wil je meer informatie of meedoen? Stuur dan een mailtje naar info@jufjoanne.nl Bijna 100 leerkrachten hebben zich al ingeschreven voor deze challenge!
Hartelijk dank Bazalt educatieve uitgaven voor het toesturen van het boek. Ik gebruik het wekelijks!