Elk schooljaar vindt groepsvorming in de klas opnieuw plaats. Kinderen verlaten de groep, er komen kinderen bij in de groep. De groep krijgt een nieuwe leerkracht en kinderen die elkaar niet kennen hebben elkaar vaak langere tijd niet gezien. De groepsregels en groepsnormen worden opnieuw bepaald.
Het is belangrijk dat je hier als leerkracht aandacht aan besteedt. Als de groepsvorming op een positieve manier verloopt, heb je daar als leerkracht (en als groep) de rest van het schooljaar plezier van. Je wilt als leerkracht voorkomen dat de groep zichzelf vormt. Als dat gebeurt dan kan het zomaar zijn dat de kinderen die niet zo positief zijn ingesteld ervoor zorgen dat het een negatieve groep wordt. Een gevalletje “voorkomen is beter dan genezen” zullen we maar zeggen.
De Amerikaanse sociaal psycholoog Bryce Tuckman heeft lang onderzoek gedaan naar de theorie van groepsdynamica (groepsvorming). In 1965 heeft hij een theorie gepubliceerd die bekend staat als “Tuckmans stadia van groepsontwikkeling”. Dit model beschrijft de stadia die een groep volgens Tuckman doorloopt om tot een goede samenwerking te komen. Het zijn er 4.
In 1977 heeft Tuckman nog een vijfde fase gepubliceerd. Deze fase merkte ik altijd heel goed in groep 8 als het afscheid van de basisschool in zicht kwam.
Leerlingen leren elkaar kennen. De groep zoekt naar veiligheid en structuur.
De verhoudingen tussen de leerlingen worden duidelijk. Wie is er leider en wie is er volger?
De regels, waarden, normen van de groep worden bepaald. Iedereen krijgt een eigen taak in de samenwerking.
De groep wordt een team en is klaar voor samenwerking. Er zijn ongeschreven regels waar iedereen zich aan houdt.
Het einde van het jaar of een periode is in zicht. Dit afscheid geeft weer een nieuwe groepsdynamiek.
De eerste vier tot zes weken noem je de Gouden Weken en zij zijn bij uitstek geschikt om aan de groepsvorming te werken. Er is een nieuwe periode aangebroken. Leerlingen zijn door naar een nieuwe groep en vaak krijgen ze dan ook een nieuwe leerkracht. Het moment om elkaar en de regels opnieuw te verkennen. Als leerkracht wil je een positief pedagogisch klimaat in je klas creëren en in deze periode leg je hiervoor de basis. Dit doe je door gesprekken te voeren, samen klassenregels op te stellen en veel groepsvormende activiteiten te organiseren in je klas.
Normaal gesproken vindt deze periode na de kerstvakantie plaats. Vanwege Covid19 zijn de scholen nu aangewezen op het geven van afstandsonderwijs. Hopelijk kunnen we onze leerlingen op 18 januari weer in real life ontmoeten (als het natuurlijk veilig genoeg is). Leerlingen hebben elkaar dan 4,5 bijna 5 weken niet gezien. Een mooi moment om weer bij de groepsvorming stil te staan. Herhaal de groepsregels, organiseer groepsvormende activiteiten en maak ruimte in je programma om elkaar echt te zien en te spreken.
In mijn winkel vind je een aantal leermiddelen die je helpen om te werken aan de groepsvorming:
Juf Joanne
Parkweg 11
4461 SG Goes
Om je de beste ervaring te kunnen geven maken wij gebruik van Cookies. Door het gebruiken van onze website ga je hier automatisch mee akkoord. Wil je meer informatie? Klik dan hier.
