[Gastblog van mevrouw Willems]
Niet handig, wel leuk
In de gang staat een leerling met een capuchon op zijn hoofd dromerig tegen een muur geleund met een vork in zijn hand. Ik maak een versnelde huppel en mep hem tegen zijn buik. “Niet mij aanvallen juf! Ik heb een vork!” Hij krijgt pretogen en een grote lach op zijn mond. Hij springt met de vork in zijn hand in de aanvalshouding en zo delen we met handen en voeten wat karate-achtige stoten uit waarbij we de ander natuurlijk niet raken. De vork wordt ondertussen zeer voorzichtig vastgehouden door de leerling.
Relatie
Het is maandagochtend en tijdens mijn loopje terug naar mijn lokaal heb ik al met een aantal leerlingen op deze manier contact gehad. Een kneep in de nek, een plagerige opmerking, een knuffel, een vrolijke “Goedemorgen!” en dus deze nep-stoeipartij. Relatie, relatie, relatie. Het is dé belangrijkste pijler van ons speciale onderwijs. Zonder relatie, geen vertrouwen en geen open houding om überhaupt te durven leren.
Ik ben erg van het aanraken. Leerlingen mogen voelen dat ik er voor ze ben. Het aan mogen raken van een leerling is voor mij het ultieme teken dat een leerling mij vertrouwd, maar uiteraard heeft niet elke leerling hier zin in. “NIET AANRAKEN!!” hoor ik vaak in nieuwe klassen als ik weer eens op een schouder tik of een schouderklopje uit denk te delen. Maar eigenlijk alle leerlingen staan een aanraking gedurende het jaar toe, waarbij een enkeling een knuffel, boks of high five zelf opzoekt.
Fysiek begrenzen
Stoeien met leerlingen is ook interessant. In een tijd van #metoo liggen aanrakingen sowieso onder een vergrootglas, maar daarnaast kunnen onze leerlingen ook nare ervaringen hebben met het fysiek begrensd worden. Wij zijn getraind om leerlingen te begrenzen op het moment dat zij een gevaar zijn voor zichzelf, een ander of voor het gezag in de ruimte. Volgens vaste afspraken en altijd met twee collega’s of meer kunnen wij een leerling volgens vaste afspraken vastpakken om schade te voorkomen. Dit kan tijdens een vechtpartij zijn, als een leerling een lokaal verbouwd vanuit woede of als een leerling zichzelf probeert pijn te doen. Natuurlijk proberen we eerst al onze andere handvatten uit, maar als uiterste redmiddel mogen wij fysiek ingrijpen.
Stoeien, kietelen en knijpen
Stoeien kan lijken op fysiek begrenzen, dus is dat eigenlijk niet handig met onze doelgroep. Daarnaast is de impulsbeheersing en emotieregulatie een uitdaging, dus stoeien kan ook verkeerd uitpakken. Maar het kan ook zó leuk zijn! Even kietelen, terug gekieteld worden door de leerling en dan elkaar in een houdgreep proberen te nemen betekent hilariteit alom. Een tik op het achterhoofd, een vrolijke beuk tegen je schouders of bij het afscheid als sterke 15-jarige even hard in de hand van de juf knijpen en dan heel hard wegrennen. Nog leuker als de juf dan de achtervolging inzet door de school en met een hoop kabaal probeert om de puber te pakken te krijgen. En ja, soms rol je dan met een leerling over de grond. Niet handig, wel erg leuk en daarna buikpijn van het lachen. Ik geniet ervan.