Metacognitie of ook wel gedragsevaluatie genoemd. Het gaat in ieder geval om het je bewust zijn van wat je doet. Het adequaat aansturen van je gedrag is alleen mogelijk als je je bewust bent van wat je zegt, doet of voelt. Daarbij maak je gebruik van zowel interne als externe signalen. Denk aan gezichtsuitdrukkingen, gevoelens en uitspraken. Je interpreteert het signaal en past je gedrag hierop aan. Dat laatste is voor leerlingen nog best wel eens lastig.
Bewust zijn van je eigen gedrag en het effect daarvan op anderen ontwikkelt zich tegelijk met het besef van je eigen ik. Als kinderen ouder worden, kunnen ze steeds beter hun eigen emoties en gedachten interpreteren én de bedoelingen van anderen beoordelen. Deze vaardigheid is heel belangrijk bij het bereiken van een doel en bij moreel gedrag en scharen we onder metacognitie.
Metacognitie heeft niet alleen betrekking op het beoordelen van eigen gedrag in sociale situaties, het speelt ook een rol bij het uitvoeren van taken en opdrachten. Als je bezig bent met het uitvoeren van een taak of opdracht, dan wordt er een beroep gedaan op verschillende denkprocessen en cognitieve vaardigheden. Je moet onder ander beschikken over een zekere mate van inzicht in je eigen sterke en zwakke punten. Dan kun je namelijk bepalen of en waarom een taak lastig is. Aan de hand van deze informatie kun je vervolgens bedenken hoe je de taak het best kunt aanpakken. Je moet dus een plan maken. En naast het bieden van weerstand tegen allerlei impulsen moet je tijdens de uitvoering van de taak in de gaten houden of je goed bezig bent. Een volgende stap is dat je, net als in sociale situaties, je gedrag aanpast. Je kunt dan fouten corrigeren, zodat je de taak zo goed en efficiënt mogelijk uitvoert.
Kinderen bij wie sprake is van een zwakke metacognitie zijn vooral gericht op wat er buiten zichzelf gebeurt. Ze zijn vaak snel afgeleid of ‘doen zonder te denken’. De aandacht wordt als het ware meegesleept en gebruikt voor andere zaken, waardoor er te weinig aandacht uitgaat naar de eigen gedachten, emoties of handelingen. Aandacht voor je eigen gedrag is nodig om jezelf te leren kennen, om te weten wat je sterke en zwakke kanten zijn, wat je fijn vindt of niet en ga zo maar door. Hoe meer zelfinzicht, hoe beter je in staat bent om je eigen gedrag te voorspellen. En dat geeft weer grip en controle.
En gedeien we niet allemaal beter op grip en controle?
Juf Joanne
Parkweg 11
4461 SG Goes
Om je de beste ervaring te kunnen geven maken wij gebruik van Cookies. Door het gebruiken van onze website ga je hier automatisch mee akkoord. Wil je meer informatie? Klik dan hier.
