Diep leren in de leerkuil. Voor de ene leerling heel normaal en voor de andere een uitdaging die hij of zij niet graag aangaat. Hoe begeleid je nou leerlingen die een leeruitdaging aan (moeten) gaan? Ik schreef al eerder een blog over de leeruitdaging, maar in deze blog ga ik nog iets dieper op de leeruitdaging in.
Het doel van de leeruitdaging is om leerlingen inzicht te laten krijgen in hun eigen leerproces. Door je leerlingen uit te dagen en in de leerkuil te laten “belanden”, zorg je ervoor dat leerlingen uit hun comfortzone stappen en in de learning zone (leerzone) stappen.
Als er sprake is van diep leren in de leerkuil zijn leerlingen uitgedaagd om boven hun huidige vaardigheid uit te stijgen en streef je ernaar om je leerlingen te laten groeien naar hun potentiële vaardigheid. Het gebied tussen twee vaardigheden noem je de leerzone. Op deze manier maak je leren uitdagender en zet je leerlingen aan het denken. Dit zorgt er ook voor dat je leerlingen veerkrachtiger en zelfredzamer worden. Mooie kwaliteiten die ze hun hele leven nodig zullen hebben.
Fase 1: concept
Wil je tot diep leren komen, dan moet er natuurlijk een onderwerp (of dilemma) zijn waar leerlingen mee uitgedaagd worden. Dit hoeft niet perse een nieuw doel te zijn, maar een filosofisch onderwerp kan ook. Denk aan begrippen als geluk en liefde.
Fase 2: conflict
Wil je ervoor zorgen dat er sprake is van diep leren in de leerkuil, dan moet je je leerlingen aanzetten op zoek te gaan naar oplossingen of alternatieve antwoorden. Stimuleer ze na te denken over voor- en nadelen van een bepaalde benadering door deze te vergelijken met een andere benadering. Door te zorgen voor een cognitief conflict zet je jouw leerlingen op het verkeerde been en zet je ze aan het denken.
Fase 3: betekenisgeving
Door het conflict zitten je leerlingen in de leerkuil. Willen ze hieruit komen, dan zullen ze nieuwe informatie moeten verbinden aan dat wat ze al weten. Stimuleer ze verbanden te leggen, na te denken over oorzaken en gevolgen. Wijs ze op overeenkomsten en verschillen. Dit laatste kun je heel goed doen door een Venn-Diagram te maken. Komen je leerlingen zo tot een oplossing van het probleem of dilemma?
Fase 4: reflectie
In deze laatste fase kijk je terug op het leerproces. Stimuleer jouw leerlingen om na te denken over hun denkproces. Zo stimuleer je het metacognitief denken! Stel vragen als “Hoe zeker was je in het begin van je antwoord?”, Wat heeft je geholpen om uit de kuil te komen?” of “Welke strategieën heb je gebruikt die jou een volgende keer weer kunnen helpen?”
Een cognitief conflict ontstaat wanneer er tegenstellingen worden vastgesteld en opties worden onderzocht. Dit zorgt er vaak voor dat je in de war bent. Aan de andere kant zorgt het er ook voor dat je gaat nadenken over een onderwerp en gaat kijken of jouw ideeën/aannames wel kloppen.
Door de leeruitdaging aan te gaan ga je meer nadenken over het leerproces. Het stimuleert je om samen te werken. Je hebt veerkracht, doorzettingsvermogen en vasthoudendheid nodig om tot een antwoord of oplossing te komen.
Een cognitief conflict dwingt je leerlingen dan ook om vragen te stellen, in detail te treden, verbindingen te leggen, voorspellingen te doen, zaken in de juiste volgorde te zetten en bevindingen te controleren. Leerlingen leren zo beter te reflecteren op hun eigen leerstrategieën èn ze gaan beter nadenken over een te nemen volgende stap. Ten slotte geeft het ook een fijn gevoel als je een leerdoel bereikt.
Hoe stimuleer je dit nu in de klas? Kijk naar je vakken op je rooster. Kies bij natuur een onderwerp waarmee je jouw leerlingen kunt uitdagen en aan het wankelen kunt brengen. Ook vakken als geschiedenis, aardrijkskunde en SOVA zijn uitermate geschikt om dit principe op toe te passen. Een volledige leeruitdaging duurt ongeveer 45/60 minuten op de basisschool. Je kunt dit over meerdere lessen verspreiden. Formuleer zeker ook succescriteria. Wanneer is de leeruitdaging geslaagd? Welk gedrag moeten leerlingen laten zien? Zijn er bepaalde strategieën die toegepast moeten worden? Hoe nauwkeuriger je dit omschrijft, hoe beter je kunt zien of de leeruitdaging geslaagd is. Daarnaast geeft het jouw leerlingen ook houvast.
Als je nog meer wilt lezen over de leeruitdaging of als je wilt weten wat de SOLO-taxonomie met de leeruitdaging te maken heeft, lees dan zeker ook mijn blog hierover of schaf een van de boeken hieronder aan.
Bron:
Juf Joanne
Parkweg 11
4461 SG Goes
Om je de beste ervaring te kunnen geven maken wij gebruik van Cookies. Door het gebruiken van onze website ga je hier automatisch mee akkoord. Wil je meer informatie? Klik dan hier.
