Verschillende vormen impulsbeheersing

In de psychologie maakt men onderscheid tussen verschillende vormen van impulscontrole of respons-inhibitie:

• Je inhouden en wachten: de lekkere traktatie bij de koffie overslaan en kiezen voor je gezonde appel omdat je graag enkele kilo’s wilt afvallen. Een belangrijk aspect van zelfbeheersing is het vermogen om te kunnen wachten: door nu een impuls te onderdrukken, kun je straks iets krijgen of bereiken. Want hoewel toegeven aan een impuls een goed gevoel geeft, duurt dat goede gevoel vaak maar kort. Bovendien gaat het toegeven aan een impuls vaak ten koste van keuzes waarvan de resultaten uiteindelijk gunstiger zijn.
• Je gedrag stoppen: impulscontrole heeft niet alleen betrekking op het onderdrukken van de drang om iets te doen of te zeggen. Impulscontrole heeft ook te maken met het onderbreken van bepaald gedrag: stoppen met gas geven, want het verkeerslicht springt op rood. Het is op dat moment van belang dat het stoppen zo snel mogelijk gebeurt.
• Je aandacht erbij houden: de hele dag door hebben we te maken met miljarden prikkels. Prikkels van buitenaf en prikkels van binnenuit. Onze hersenen hebben een soort filter, waardoor sommige prikkels wél en andere prikkels niet binnenkomen. Dat filter staat bij iedereen anders ‘afgesteld’. Om je aandacht erbij te houden, bijvoorbeeld tijdens de rekenles, is het belangrijk dat je niet belangrijke prikkels negeert. Alleen dan kun je je concentreren op wat je aan het doen bent.