recensie alles wat was

Review: Alles wat was – Stine Jensen

by with No Comment BoekenKinderboeken
Alles wat was (8+) gaat over afscheid. Afscheid nemen van een persoon, een dier, een plek, een situatie… Alle kinderen krijgen ermee te maken. Aan de hand van herkenbare situaties, waargebeurde anekdotes en filosofische wijsheden geeft Stine kinderen inzichten en tips om met verlies of verandering om te gaan.
recensie alles wat was
Het boek

Alles wat was is een informatief boek over omgaan met afscheid voor kinderen. Het boek begint met afscheid nemen en gaat via thema’s als rouwen, doodgaan, troost, na de dood naar begraven en eindigt bij opnieuw beginnen. In elk hoofdstuk legt de schrijfster op een mooie, respectvolle manier uit wat het inhoudt. Het verhaal wordt ondersteund door waargebeurde anekdotes en filosofische wijsheden. Stine geeft ons soms ook een kijkje over de landsgrenzen en vergelijkt de Nederlandse gewoonten met gewoonten uit andere landen.

Alles wat was is een uniek handboek dat kinderen bewust maakt van hun eigen gevoelens en hen stimuleert om over die gevoelens na te denken. Daarnaast biedt het een mooi handvat om met elkaar te praten over verdriet, verandering, troost en alles wat er bij een afscheid komt kijken. Afscheid nemen kan zwaar en moeilijk zijn, maar ook mooi. Want als je ergens afscheid van neemt, komt er ook weer ruimte voor iets nieuws.

Mijn mening over het boek

Het boek ligt lekker in de hand, heeft een stevige kaft en is lekker groot van formaat, maar niet te groot. De illustraties van Marjjke Klompmaker passen goed bij het boek. Ze hebben veel details, maar passen goed bij de filosofische wijsheden van Stine. De wijze waarop Stine woorden geeft aan afscheid nemen, rouwen, doodgaan en hoe het gaat na de dood zijn simpel, maar doeltreffend. Dit boek is leesbaar voor alle kinderen of ze nu al bekend zijn met dit onderwerp of nog niet.

Schoolbibliotheek

Ik denk dat het belangrijk is dat scholen in Nederland dit soort boeken in hun assortiment hebben. Dit boek is geschikt voor zowel kinderen die meer willen weten over dit thema als kinderen die geconfronteerd worden met afscheid nemen. Het boek zorgt ervoor dat kinderen afscheid nemen en de dood als een minder beladen onderwerp kunnen zien. Het is zoals ze schrijft “een manier om een beetje te oefenen met afscheid nemen”.

 

 

Stine Jensen schreef ook het boek “Alles wat ik voel”.

Bedankt uitgeverij Kluitman voor dit mooie boek. Het krijgt een mooi plaatsje in de schoolbibliotheek op mijn school.  

Leren zichtbaar maken in de klas

by with No Comment Boeiend onderwijsBoekenEvaluerenExit TicketsFeedback

Leren zichtbaar maken in de klas… hoe doe je dat? Waar begin je? Is er een stappenplan of is de volgorde ondergeschikt aan het doel? De kreet “leren zichtbaar maken in de klas” kan veel vragen oproepen. Los van de interpretatie van het woord “zichtbaar”.

Doel

Het belangrijkste doel van LZM (leren zichtbaar maken) is gericht bezig zijn met lesgeven: interactie instructie met focus op ‘wat doet de leerling?’ waarbij feedback en monitoring een grote rol spelen. Deze aanpak geeft je als leerkracht meteen informatie over de mate van succes van wat jij als leerkracht deed op dat moment.

Effecten op het leergedrag

Alles wat wij leerkrachten in de klas doen, heeft effect op het leergedrag van onze leerlingen. Alleen heeft het ene een groter effect dan het andere. Uit onderzoek is gebleken dat ruim 95% van alle effectgroottes in het onderwijs positief werken. De gemiddelde effectgrootte bleek uit datzelfde onderzoek is 0,40. John Hattie durft daarom te stellen dat alleen effecten met een effectgrootte boven de 0,40 overwogen moeten worden om ingezet te worden in de klas. (Uit het boek: Leren zichtbaar maken van John Hattie). Nu gaat het te ver om in dit blog alle effecten te benoemen. Wil je alles hierover lezen, dan adviseer ik het boek te lezen.

Het Pygmalion-effect

Neem eens je klas in gedachten. Denk hierbij aan de cognitief ‘sterke leerlingen.’ Behandel jij hen anders dan de rest van de klas? Volgens onderzoek is die kans, ook al ben je je er niet altijd bewust van, sterk aanwezig. Leerlingen zullen zich hierdoor anders gaan gedragen en daardoor ook beter presteren. Een vicieuze cirkel dus: het Pygmalion-effect. 

Uit het onderzoek kwam naar voren dat de verwachtingen die wij als leerkrachten hebben, invloed hebben op de resultaten van onze leerlingen. Uit verder onderzoek blijkt dat wij onze verwachtingen via verbale en non-verbale communicatie overbrengen op het kind. Door deze communicatie wordt het voor een kind duidelijk wat er van hem of haar verwacht wordt en zal hij of zij zich zo gaan gedragen. Je kunt dan ook wel spreken van een Selffulfilling Prophecy.

De verwachtingen van leerkrachten en leerlingen zelf staan beide bovenaan de lijst van factoren die invloed hebben op de leerprestaties van leerlingen.

Succescriteria

Een leerling leert pas wanneer hij weet wat hij aan het leren is (doel) en weet wanneer hij het doel bereikt heeft (succescriteria). Het bespreken van leerdoelen en succescriteria met leerlingen en daarbij leerlingen de ruimte geven om keuzes te maken draagt bij aan hogere resultaten. Dit heeft namelijk twee oorzaken:

  1. Je kunt als leerkracht scherper lesgeven. Op basis van het gesprek over het leerdoel en de succescriteria leg je de juiste accenten in je instructie en de activiteit/les. Daarnaast is het makkelijker om effectieve feedback te geven;
  2. De leerlingen in je klas weten beter wat ze leren en worden meer betrokken bij het leerproces. Het is wel belangrijk om de leerdoelen goed te formuleren. Dus vanuit de ik-boodschap: ik kan een heel getal met een breuk vermenigvuldigen. Dit leerdoel zet je vervolgens op je databord, voorzien van een voorbeeldsom met de denkstappen en het antwoord en schrijf/noteer daarbij ook de geformuleerde succescriteria (de stappen die de leerlingen moeten doen om tot het juiste antwoord te komen).
Datamuur

Een datamuur gebruik je in je klas om continu te verbeteren in kleine stapjes in de richting van een gewenst groepsdoel. Een groepsdoel opgesteld door de leerlingen en de leerkrachten samen.

Deze groepsdoelen vertaal je vervolgens naar individuele doelen voor ieder kind. De voortgang kun je op individueel niveau volgen en vastleggen in een persoonlijke portfolio-map. Daarin houdt elke leerling zelf bij wat de vorderingen zijn, denk bijvoorbeeld aan een grafiek van het aantal gelezen woorden versus de tijd. De score van de groep volg je dan via het databord aan de muur in de klas. Hier ga je uit van het groepsgemiddelde.

Ik heb al eerder een blog geschreven over het databord (datamuur) in mijn klas. Deze kun je hier lezen: databord in de klas.

Feedback

De beste feedback is in het moment gegeven, dus op het moment dat jij als leerkracht iets signaleert, geef je feedback. Dit werkt vele malen beter dan na de les erop terug te moeten komen. Daarnaast heeft feedback op het leerproces meer effect dan feedback op de inhoud. Deze procesgerichte feedback zorgt eerder voor een growth mindset!

Feedback kun je het best geven op de inspanning, de gebruikte strategie, de vooruitgang of het proces. Bij Onderwijs maak je samen hebben ze hier een mooie poster over.

Losse tips:
  • Focussignaal: Bij mij op school steken we onze hand in de lucht als stilteteken. Het is voor ons een teken dat leerlingen moeten stoppen waar ze mee bezig zijn en moeten opletten. Noem het daarom geen stilteteken, maar een focussignaal.
  • Visualiser: Gebruik een visualiser om werk van leerlingen meteen op het digibord te kunnen projecteren om feedback in het moment te geven.
  • Denkpapier: voordat we wisbordjes gebruikten in de klas, had elke leerling een kladblok of een kladschrift om sommen uit te rekenen. De laatste jaren werd dat steeds meer op het wisbordje gedaan, waardoor soms fouten lastig te achterhalen waren. Daarom gebruiken we nu weer een kladblok/kladschrift, maar we noemen het denkpapier/denkschrift om de kinderen te leren dat het heel normaal is om eerst na te denken en denkstappen te noteren.
  • Time-out: als je ongeveer een minuut of 5 bezig bent met zelfstandig werken, leg je de les kort stil om een voorbeeld van goed gedrag/goed werk te laten zien. Het mooiste is om tijdens je observatierondje een kort filmpje of een foto te maken en deze op je digibord te laten zien: “bij dit voorbeeld zie ik alle succescriteria terug” of “hier worden alle denkstappen op papier genoteerd”. Verbind er geen goed of fout aan. Je benoemt concreet gedrag waar je op voorhand hebt gezegd op te letten, je laat een goed voorbeeld zien en het zelfstandig werken gaat weer verder.
  • Leerkuil: er zijn veel verschillende versies leerkuilen in omloop. Let er altijd op dat het eind van de leerkuil hoger is dan het begin van de leerkuil. Dit laat leerlingen goed zien dat ze dus daadwerkelijk iets geleerd hebben. Daarnaast is het ook belangrijk dat er geen muurtje in de leerkuil staat. Dat is overbodig, ze zitten niet voor niets in de leerkuil. Een muurtje is dan alleen maar een extra obstakel.
9200000115178275

Review: De veer van de valk (Explorer Academy 2) – Trudi Trueit

by with No Comment BoekenKinderboeken

Al eerder schreef ik een review over deel 1 van de Explorer Academy (het Nebula-mysterie). Deze review gaat over deel 2 van deze serie: de veer van de valk. Deel 1 vond ik ontzettend leuk om te lezen en ook lekker spannend. Momenteel is mijn zoon deel 1 aan het lezen en hij kan ook niet stoppen met lezen. Van wie zou hij het leesvirus hebben?!

Het tweede boek vol spannende avonturen en gevaarlijke missies.

Het verhaal 

Cruz is eerstejaars leerling aan de Explorer Academy. Daar worden kinderen van over de hele wereld opgeleid tot buitengewone Explorers. In boek 1, het Nebula-mysterie, ontdekte Cruz dat zijn familie vanuit het verleden een mysterieuze link heeft met een geheime afdeling van de National Geographi Society. Op het nippertje wist hij te ontsnappen aan een geheimzinnige vijand.

In De veer van de valk gaat het avontuur van Cruz verder. Hij heet een speciale opdracht. Met zijn vrienden speurt hij naar deeltjes van een speciale formule, verspreid over de hele wereld. Zijn zoektocht voert hem naar het ijzige landschap van Scandinavië. Wie kan hij vertrouwen? Een missie vol spanning en avontuur!

9200000115178275
Mijn mening over het boek 

Ook deel 2 zit weer vol spanning, mooie gadgets en heerlijke avonturen. Ook leuk om lezen dat Cruz langzaam aan verliefde gevoelens begint te krijgen voor een klasgenootje. De schrijfster weet de spanning in dit deel ook weer goed op te bouwen en toen ik het boek had uitgelezen, wilde ik eigenlijk al beginnen aan deel 3, maar helaas moet ik dan wachten tot het voorjaar van 2020. 

Het boek eindigt met een spannende cliffhanger, wil je weten welke? Dan zul je het boek moeten lezen! Ik vermoed dat ook jij niet meer zult kunnen stoppen met lezen. 

Net als bij deel 1 vind ik wel dat het boek meer voor kinderen in de leeftijd van 10 tot 13 jaar is dan al voor kinderen van 8/9 jaar. Door de onderwerpen en door bepaalde woorden.

Gadgets

Wat ik heel leuk vind aan het boek zijn alle gadgets die gebruikt worden. Zo heeft Emmett een bril die van kleur verandert onder invloed van zijn emoties. Futuristisch? Een beetje, want er zijn materialen die van kleur kunnen veranderen onder invloed van warmte of licht. 

Bijzondere plekken

Tijdens zijn zoektocht komt Cruz met school op allerlei bijzondere plekken. Een van die plekken is de Wereldzadenbank op Spitsbergen. De Wereldzadenbank is een plek die echt bestaat. De bank is gebouwd in een berg, op een eiland tussen Noorwegen en de Noordpool in. Het gebouw is bestand tegen natuurrampen en eventuele andere catastrofes. In dit gebouw vind je de meest uitgebreide zadencollectie ter wereld – een reservevoorraad, om te voorkomen dat er gewassoorten uitsterven. 

Nu is het wachten totdat in het voorjaar van 2020 deel 3 verschijnt. De titel van dit boek is: de dubbele Helix.

Bij dit boek hoort ook een speciale website: Explorer Academy. 

Review: Het Nebula-mysterie (Explorer Academy 1) – Trudy Trueit

by with 2 Comments BoekenKinderboeken

Vorige week ontving ik een pakketje van National Geographic Junior  met daarin twee boeken. Explorer Academy deel 1 en 2. De boeken zien er mooi uit, ze hebben een harde kaft (vind ik altijd heel fijn) en hebben een gave tekening op de voorkant. Leuk aan dit boek vind ik ook dat het over een 12-jarige jongen gaat. Ik denk dat dit leerlingen uit mijn groep 8 zeker aan zal spreken. De achterkant van het boek maakte mij meteen nieuwsgierig en ik denk dat kinderen na het lezen van de achterkant ook zin hebben om te gaan lezen. 

Houd je ogen open voor geheime symbolen, codes en puzzels in dit boek!

Het verhaal 

Avontuur, gevaar en een spannende missie rond de wereld. Dat staat de twaalfjarige Cruz te wachten als hij aan zijn eerste jaar aan de Explorer Academy begint. Kinderen van over de hele wereld worden er opgeleid tot buitengewone Explorers. Maar voor Cruz staat er meer op het spel…

Niet lang nadat hij op de Explorer Academy aankomt, ontdekt hij dat zijn familie een mysterieus verleden heeft in een geheime afdeling van de National Geographic Society. Een verleden dat zijn toekomst in gevaar kan brengen. Terwijl hij codes moet ontcijferen, aan school werkt, nieuwe vrienden maakt en op expeditie gaat, blijft Cruz zich één ding afvragen: wie zit er achter hem aan… en waarom?

Mijn mening over het boek

Ik moet er altijd even in komen als ik in een nieuw boek begin en dat was met dit boek niet anders. Je moet even de hoofdpersonen leren kennen en wennen aan de schrijfstijl, maar al heel snel merkte ik dat ik zo in het boek zat, dat ik het niet meer weg kon leggen. 

Cruz maakt een nieuwe start op een school en ik denk dat extra leuk is voor groep 8 leerlingen die na dit schooljaar ook een nieuwe start gaan maken op een school. Daarnaast is de school van Cruz natuurlijk heel bijzonder en speelt het zich een stukje verder in de toekomst af met alle nieuwe technologieën. Technologieën die nu  in ontwikkeling zijn, maar waar we nu nog niet dagelijks mee in contact komen. Denk aan auto’s die rijden zonder chauffeur erin en 4D-printers. 

Gelukkig zit er ook een realistischere kant aan het boek. Het leren kennen van nieuwe klasgenoten en het maken van nieuwe vrienden.  

Zo richting het eind van het boek, werd ik al nieuwsgierig naar deel 2. Dat vind ik altijd een goed teken! Gelukkig heb ik deze al in mijn bezit. Ook over dit boek zal ik binnenkort een review schrijven. 

Op de achterkant van het boek staat dat het geschreven is voor kinderen in de leeftijd van 8 tot 13 jaar, maar zelf vind ik dat het eerder geschikt is voor kinderen vanaf 10 jaar. Er zitten best wat moeilijke woorden in en het is af en toe best spannend. 

Ik ben benieuwd hoe het verder zal gaan met Cruz, Emmett, Sailor en Lani! Deel 2 heeft als titel De veer van de valk en is dit najaar verschenen. Deel 3 verschijnt voorjaar 2020. 

Neem ook eens een kijkje op de website die bij de serie hoort: Explorer Academy. 

Review: Feedback is fantastisch

by with No Comment BoekenKinderboeken

Max weet gewoon niet wat hij moet zeggen …

als zijn vriend Freek hem vertelt wat een goede kauwgombellenblazer hij is. En alle woorden zwemmen rond in zijn hoofd wanneer Liam hem tijdens voetbal een tip geeft over schieten op de goal. En wat moet hij met Nina? Hij kan bijna niet geloven dat ze zijn T-shirt leuk vindt.

Net zoals veel kinderen van zijn leeftijd, weet Max nog niet goed hoe hij kan omgaan met kritiek en complimenten. In dit boek leert Max hoe je kunt reageren op positieve feedback en hoe je negatieve feedback kunt gebruiken om te groeien. Hij ontdekt dat feedback eigenlijk best fantastisch is. Dit boek is een uitgave van Bazalt.

Feedback is fantastisch

In ‘Feedback is fantastisch’ leren we Max kennen. Hij krijgt van verschillende vriendjes en klasgenoten complimentjes, maar hij heeft geen idee hoe hij daarmee om moet gaan. Hij weet niet wat hij terug moet zeggen. Al zijn woorden zwemmen en draaien rond en hij denkt: “wat moet ik hiermee?”. Het gevolg is dat hij reageert op een manier waar hij zelf al niet blij van wordt, laat staan zijn vriendjes en klasgenoten. 

Ook bij het oudergesprek krijgt Max complimentjes van de juf en een aantal punten waar hij zichzelf in kan verbeteren. Die kritiek vindt hij al helemaal lastig om te horen. Max schiet in de verdediging (heel herkenbaar!). 

Eenmaal thuis willen zijn ouders met hem praten. In het gesprek leren ze Max hoe hij moet omgaan met feedback in de vorm van complimentjes en in de vorm van kritiek. 

De volgende dag kan Max de tips gelijk in praktijk brengen. En daarbij komt hij tot één conclusie: ‘Feedback is fantastisch’.

De illustraties

De illustraties laten goed zien hoe Max zich voelt en hoe verwarrend feedback kan werken als je niet weet hoe je daarmee moet omgaan. Wel vind ik de illustraties meer geschikt voor leerlingen in de middenbouw, dan voor de bovenbouw. 

Mijn mening

Veel leerlingen vinden het lastig om te gaan met feedback. Dit is ook iets wat je echt moet leren. Toch blijft het een lastig iets om leerlingen op te coachen. Met dit boek heb je een goed hulpmiddel om hier toch aandacht aan te besteden in de klas. Elke bladzijde in het boek levert gespreksstof op voor in de klas: “Wat vind je van de reactie van Max? Hoe had hij ook kunnen reageren?” 

N.a.v. het boek kun je de leerlingen zelf een toneelstukje laten bedenken waarbij iemand eerst moeite heeft met feedback en hoe het daarna wel met feedback kan omgaan. 

Achterin het boek zijn praktische tips voor ouders en leerkrachten te vinden. Ook kun je een activiteitengids aanschaffen bij dit boek, vol met leuke en leerzame opdrachten en werkbladen. Zo kunnen kinderen ontdekken en oefenen met feedback geven en ontvangen.

Deze activiteitengids heb ik zelf niet, maar het lijkt mij wel een meerwaarde voor in de klas!

Feedback is fantastisch
Auteur: Julia Cook
Illustraties: Kelsey de Weerd
Uitgever: Bazalt
Prijs: €15,50

Lees ook: “review: je fantastische elastische brein”.

Review: Je fantastische elastische brein

by with One Comment BoekenKinderboeken

De afgelopen tijd heb ik een aantal boeken gekocht voor mijn kindercoachpraktijk die ook heel geschikt zijn om in de klas te gebruiken. Het boek “je fantastische elastische brein” is er een van. In dit boek van Uitgever Bazalt gaat het op een begrijpelijke manier voor kinderen over de werking en groeikracht van het brein. 

De inhoud  

Van het begin tot het eind leer je allerlei feitjes over de werking van je hersenen. Een uil en een muis nemen je mee op reis. 

De eerste vraag die gesteld wordt is: “wat doet je brein eigenlijk?”. Eerst geven ze daar een vrij algemeen antwoord op, maar al snel gaan ze in dit prentenboek op een begrijpelijke manier de diepte in. Zo leggen ze uit welke onderdelen het brein allemaal heeft: Cerebrum, Prefrontale cortex, Amydala, Cerebellum en Hippocampus en welke taak deze onderdelen hebben. Alles vergezelt van heldere tekeningen. 

Verderop in het boek legt de schrijfster ook uit wat jij zelf kunt doen om je brein sterker te maken door nieuwe dingen te leren. Ze gaat hier uit van de growth mindset. 

Op de laatste bladzijden wordt nog kort even alle informatie samengevat. 

Growth mindset versus Fixed mindset

Growth mindset gaat ervan uit dat je kunt groeien en dat je je brein kunt trainen om sterker te worden. Je intelligentie kan groter worden.  Fixed mindset gaat ervan uit dat je intelligentie vast staat en dat je er geen invloed op kunt uitoefenen.

Als we willen dat onze leerlingen intrinsiek gemotiveerd zijn om nieuwe dingen te leren, is het belangrijk dat zij begrijpen dat je hersenen constant in ontwikkeling zijn en dat je daar zelf invloed op hebt: een growth mindset.

Mensen met een growth mindset hebben de overtuiging dat je capaciteiten kunt ontwikkelen (Murphy, 2008). Iedereen ontwikkelt zich in zijn eigen tempo. Toch is iedereen, met de juiste begeleiding en overtuiging, in staat zijn of haar capaciteiten te vergroten. Hierbij hoort ook dat falen vooral betekent dat je enkel meer moet oefenen: probeer het maximale uit jezelf te halen (Masters, 2013). Iemand met een growth mindset is dan ook in staat om te leren van feedback c.q. kritiek. 

Growth-v-Fixed
De illustraties

De illustraties in het boek hebben een absolute meerwaarde voor het boek. Ze helpen je de lastige woorden te begrijpen en er zitten veel leuke getekende grapjes bij.  

Mijn mening

Ik vind het een superleuk informatief prentenboek. Op een hele vrolijke, humoristische en praktische manier leren kinderen veel over hun eigen brein. Pluspunt van dit informatieve prentenboek is, dat het niet alleen feitelijke informatie geeft over hoe het brein precies in elkaar zit. Er wordt net zo veel aandacht besteed aan voorbeelden uit de praktijk, zodat het heel beeldend is voor de kinderen. 

Als leerkracht  vind ik het tweede stuk van het boek erg goed. Door uit te leggen hoe je brein sterker kan worden en hoe je het kunt trainen, worden de kinderen die het lezen persoonlijk aangesproken op hun verantwoordelijkheid die ze hebben met betrekking tot leren. Ze krijgen inzicht in het feit dat bepaalde spannende dingen, of de dingen die ze niet zo leuk vinden, wel belangrijk zijn voor het brein, dus hun eigen ontwikkeling.

Ik denk dat dit een boek is dat in geen enkele schoolbibliotheek mag ontbreken. Je zou het eventueel klassikaal kunnen voorlezen, maar het is nog veel leuker voor kinderen om zelf op ontdekkingstocht te gaan. 

Je Fantastische Elastische Brein
Auteur: JoAnn Deak
Illustrator: Sarah Ackerley
Uitgever: Bazalt
Prijs: €15,50